Biyokömür nedir?

Günümüz dünyasının başlıca sorunları olan toprak kaybı, verimsizleşme ve aşırı karbon salınımı kaynaklı küresel ısınma karşısında, son yıllarda en sık konuşulan çözümlerden biri de biyokömür (biochar).

Uluslararası Biyokömür İnsiyatifinin biyokömür tanımı şu şekilde:

“Biyokömür, yüksek organik karbon içerikli, çok uzun sürede çözünen, çok ince yapılı, organik kaynaklı kömürdür”.

Biyokömür, özellikle Amazon havzasında rastlanan, çok koyu renkli, yüksek karbon ve organik madde içerikli, çok verimli toprak alanların (Terra Preta) keşfiyle gündeme gelmiş durumda. Ekvatorun iklim koşullarında oluşması gerekenden birkaç kat daha fazla (derinliği yer yer 2 metreyi bulan) organik madde içeren bu alanların nasıl oluştuğu araştırıldığında, insan yerleşimlerinin yakınlarında oldukları dikkat çekmiş. Sonuçta bu alanların, Amazon yerlilerinin topladıkları ağaç ve dalları açtıkları çukurlarda yakarak kömüre dönüştürmeleri ve bunu toprağa gömmeleri sonucu oluştuğu anlaşılmış.

Bu topraklar içinde çok yoğun bir canlı hayat gözlenen, yüksek miktarlarda mineraller ve besin maddeleri içeren, Ekvator bölgelerinin en büyük sorunlarından biri olan toprak yüzeyinden aşağı “besin sızmasının” çok daha az yaşandığı alanlar. Lakin bunu elde etmek üzere ağaç yakılması ciddi bir karbon salınımına yol açmakta. Araştırmacılar sonuçta, hem toprağı iyileştirme hem de karbon gömme için harika bir olanak sunan biyokömürü, karbon salınımı üretmeden elde etmenin çeşitli yöntemlerini bulmuş.

Biyokömür elde etmenin bu anlamda en makul yöntemi piroliz (pyrolysis). Bu da mevcut biyokütlenin (bitkiler veya hayvansal atıkların) moleküllerinin çok yüksek ısıda (400º – 500º), çok az oksijenle veya oksijensiz olarak termokimyasal şekilde ayrıştırılması, çözülmesi yöntemi. Endüstride atıklardan çeşitli sıvı, gaz veya katı ürünler elde etmek için kullanılmakta. Ekolojik çiftliklerde ise çeşitli büyüklüklerde ve malzemelerde sobalarla gerçekleştirilmekte.